ΑΛΙΕΥΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ – ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ – ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΝΑ ΕΦΟΔΙΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΒΙΒΛΙΑΡΙΟ ΥΓΕΙΑΣ – ΑΚΥΡΟΤΗΤΑ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΕΡΓΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ, άρθρα 664-676 ΚΠολΔ

Άρθρα : ΕΚ 178/2002, Υιγ/ΓΠ/οικ 35797 άρθρο 1 (ΦΕΚ 1199 τ. β’ 11.4.12), Υιγ/ΓΠ οικ 60325 εγκύκλιο της Γεν Δνσης Δημόσιας Υγείας

ΑΡ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΜΑΣ 3145

Παραθέτουμε κατωτέρω το κείμενο της απόφασης έτσι όπως δημοσιεύθηκε στο νομικό περιοδικό Ελληνική Δικαιοσύνη, μαζί με τον σχολιασμό του κ Ευάγγελου Στασινόπουλου (Πρωτοδίκη Αθηνών).

Στο τέλος παραθέτουμε και τις δικές μας παρατηρήσεις στο μέρος κατά το οποίο διαφωνούμε με το σημείωμα του κ Στασινόπουλου.

 

 

ΜΠρΠρεβ 115/2014 Ελλ Δνη 3/2014(55)

Δικαστής: Ζωή Γαλούνη, Πρωτόδικης.

Δικηγόροι: Απ. Τάσσης, Δημ. Κωνής.

Οι αλιευτικές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης στρειδιών, ναι μεν δεν μπορούν να θεωρηθούν καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, πλην όμως θεωρούνται χώροι και εγκαταστάσεις που παρουσιάζουν υγειονο­μικό ενδιαφέρον, και συνεπώς οι εργαζόμενοι σ’ αυ­τές υποχρεούνται να εφοδιαστούν με βιβλιάριο υγείας. Εφόσον οι συμβάσεις εργασίας των εναγόντων ήταν άκυρες και ίσχυαν ως απλές σχέσεις εργασίας, μπο­ρούσαν να διεκδικήσουν τις αποδοχές τους μόνο με τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό.

Σύμφωνα με την ΑΙΒ/8577/1983 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Προνοίας (ΦΕΚ Β 526/8.9.1983) η οποία εκδόθηκε κατά νομοθετική εξουσιοδότηση του α.ν. 2520/1940, άρθρο 1 § 1, Υγειονομικός έλεγχος [σημειωτέου ότι η εν λόγω απόφαση καταργήθηκε με την § 1 του άρθρου 19 της ΥΑ ΥΙγ/ΓΠ/οικ. 96967/20 12 (ΦΕΚ Β 2718/8.10.2012) με έναρξη ισχύος από 24.10.2012, πλην όμως ισχύει στην προκειμένη περίπτωση ως δίκαιο που ίσχυε κατά το χρόνο γενέσεως των αγωγικών αξιώ­σεων] είναι η λεπτομερής εξέταση από τις αρμόδιες Υγειονομι­κές Υπηρεσίες των τροφίμων γενικής ή φυτικής προελεύσεως ή των ποτών, καθώς και των αντικειμένων, των χώρων και των εγκαταστάσεων, που παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον, όπως αναλυτικά περιγράφονται στο άρθρο 2, για να διαπι­στωθούν τυχόν δυσμενείς επιδράσεις στη δημόσια Υγεία και το περιβάλλον γενικότερα. Σκοπός του Υγειονομικού ελέγχου είναι η προστασία της Δημόσιας Υγείας. Αναλυτικά ο Υγειο­νομικός έλεγχος ασκείται τακτικά ή έκτακτα, πλην των Tροφίμων και ποτών και: Στους χώρους και στα μέσα παραγωγής, επεξεργασίας, βιομηχανοποιήσεως, εμπορίας, διακινήσεως, αποθηκεύσεως, συντηρήσεως, πωλήσεως και καταναλώσεως τροφίμων και ποτών. Στα μαγειρεία, εστιατόρια και λοι­πούς βοηθητικούς χώρους υγιεινής των εργοστασίων γενικά, ιδιωτικών κλινικών, οίκων ευγηρίας και άλλων παρόμοιων επι­χειρήσεων. Στα υγειονομικού ενδιαφέροντος καταστήματα και γενικά στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων παροχής υπηρε­σιών (ξενοδοχεία ύπνου, αίθουσες δημοσίων θεαμάτων, κομ­μωτήρια, κουρεία, λουτρά, χώροι υγιεινής και κυλικεία υπαι­θρίων δημόσιων θεαμάτων, όπως θερινών κινηματογράφων και θεάτρων, αθλητικών γηπέδων, καθώς και σε κάθε είδους κατασκηνώσεις κ.λπ.). Περαιτέρω, κατά το άρθρο 14 § 1 της ίδιας αποφάσεως ΑΙΒ/8577/1983 του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας που αντικαταστάθηκε ήδη από 11.11.1992 με την 8405/29.10.1992 απόφαση των Υπουργών Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ 665 Β/11.11.1992), «όσοι ασκούν ή επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμα του χειρι­στή τροφίμων ή ποτών, είτε ως ειδικοί επαγγελματίες, είτε ως υπάλληλοι ή εργάτες ή βοηθοί αυτών, ή απασχολούνται με οποιαδήποτε σχέση σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, ζαχαροπλα­στεία, καφενεία και άλλες επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέ­ροντος, παρέχοντας τις υπηρεσίες τους στο κοινό, πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο υγείας, στο οποίο θα βεβαιώ­νεται ότι ο κάτοχός του δεν πάσχει από μεταδοτικό νόσημα και δεν είναι φορέας εντερικών παθογόνων μικροβίων, ιών και παρασίτων». Από τις παραπάνω διατάξεις, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 3,174, 180 του ΑΚ, συνάγεται ότι: 1) η έλλειψη βιβλιαρίου υγείας ή η μη θεώρησή του επιφέρει ακυρότητα της συμβάσεως εργασίας των εργαζομένων, 2) με βιβλιάρια υγείας πρέπει να είναι εφοδιασμένοι και οι απασχο­λούμενοι με με οποιαδήποτε σχέση σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος και όχι μόνον οι εργαζόμενοι σ’ αυτές με σύμ­βαση εξαρτημένης εργασίας και 3) με τα βιβλιάρια αυτά πρέπει να εφοδιάζονται όσοι ασκούν εργασία χειριστή τροφίμων ή ποτών ή απασχολούνται σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδια­φέροντος και ειδικότερα αυτοί που ασχολούνται με την παρα­σκευή, συσκευασία και προετοιμασία των τροφίμων ή ποτών για τη διάθεσή τους στην κατανάλωση ή που παρέχουν υπη­ρεσίες προς το κοινό και έρχονται έτσι σε άμεση επαφή με τα τρόφιμα ή ποτά ή με τον καταναλωτή τούτων ή με τον χρήστη των υπηρεσιών, ώστε να υπάρχει κίνδυνος μεταδόσεως των νοσημάτων από τα οποία τυχόν πάσχουν ή των μικροβίων, των ιών και των παρασίτων, των οποίων είναι φορείς. Εξάλ­λου οι «αλιευτικές επιχειρήσεις εκμεταλλεύσεως στρειδιών», δηλαδή οι επιχειρήσεις στις οποίες γίνεται εκτροφή στρειδιών (τοποθέτηση γόνου, παρακολούθηση της ανάπτυξής τους και εκτροφή αυτών), διαλογή των στρειδιών, καθαρισμός φόρτωσης, αλίευση, συσκευασία τους σε δίχτυα και μεταφορά τους στα ψυγεία του συσκευαστηρίου και περαιτέρω διάθεσή τους στο καταναλωτικό κοινό, ναι μεν δεν δύναται να θεωρηθούν   καταστήματα υγειονομικού καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σύμφωνα με την προρρηθείσα υγειονομική διάταξη, πλην όμως, κατά την κρίση του Δικαστηρίου αυτού,

θεωρούνται χώροι και εγκαταστά­σεις, που παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον, όπως ανα­λυτικά περιγράφονται στο άρθρο 2 § 3 και 14 της παραπάνω υγειονομικής διάταξης και συνεπώς οι εργαζόμενοι σ’ αυτές υποχρεούνται να εφοδιαστούν με βιβλιάριο υγείας (πρβλ. ΑΠ 391/2011 ΔΕΕ 2012. 493). Περαιτέρω, η αξίωση του μισθω­τού για την προς αυτόν καταβολή αποδοχών και προσθέ­των παροχών έχει ως προϋπόθεση ότι έχει συναφθεί έγκυρη σύμβαση εργασίας, σύμφωνα με τις διατάζεις των άρθρων 684 επ. του ΑΚ, χωρίς την οποία δεν νοείται ούτε υπερημε­ρία του εργοδότη ως προς την αποδοχή της εργασίας. Αν η σύμβαση που είχε καταρτισθεί είναι ή έγινε για οποιοδήποτε λόγο άκυρη, δημιουργείται ανάμεσα στον εργαζόμενο και στον εργοδότη απλή σχέση εργασίας, κατά την οποία ο μισθωτός διατηρεί τη δυνατότητα να θεμελιώσει τις αξιώσεις του για καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών σύμφωνα με τις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού, διατεινόμενος στην αγωγή του ότι ο εργοδότης του εξοικονόμησε τη δαπάνη στην οποία θα έπρεπε υποβληθεί για τη μισθοδοσία άλλου μισθωτού της ίδιας μ’ αυτόν ειδικότητας και απόδοσης, που θα είχε απα­σχοληθεί στην ίδια εργασία (ΑΠ 419/1995 ΕΕργΔ 55.552, ΑΠ 141/1989 ΕλλΔνη 31. 785). Επίσης το άρθρο 904 ΑΚ, που ορί­ζει ότι όποιος έγινε πλουσιότερος χωρίς νόμιμη αιτία από την περιουσία με ζημία άλλου έχει υποχρέωση να αποδώσει την ωφέλεια, βρίσκει έδαφος εφαρμογής και στην περίπτωση που η εργασία παρέχεται ύστερα από άκυρη εργασιακή σύμβαση, οπότε δημιουργείται ανάμεσα στον εργοδότη και στον εργαζό­μενο απλή σχέση εργασίας. να Στην περίπτωση αυτή δίδεται το δικαίωμα στον εργαζόμενο να ζητήσει από τον εργοδότη του την απόδοση της ωφέλειας που ο δεύτερος προσπορίστηκε από την εργασία του πρώτου (ΑΠ 1110/1991 ΕλλΔνη 33. 826, ΑΠ 1371/1991 ΕλλΔνη 33.806, ΑΠ 38/1988 ΕλλΔνη 29.1587).

Με τη κρινόμενη αγωγή διώκεται, σύμφωνα με τα διαλαμ­βανόμενα σ’ αυτήν πραγματικά περιστατικά, να υποχρεω­θεί η εναγόμενη να καταβάλει στους ενάγοντες το ποσό των 18.939,92 ευρώ στον πρώτο και το ποσό των 18.624,32 ευρώ στη δεύτερη, νομιμοτόκως από την κατά νόμο δήλη ημέρα καταβολής εκάστου κονδυλίου, άλλως από την επίδοση της αγωγής, μέχρις εξοφλήσεως, το οποίο αφορά σε δεδουλευμέ­νες αποδοχές, επιδόματα (δώρα) εορτών Πάσχα και Χριστου­γέννων, που δεν τους καταβλήθηκαν, λόγω της υφιστάμενης μεταξύ των διαδίκων εργασιακής σχέσης. Στην προκειμένη περίπτωση, οι ενάγοντες, που εργάζονταν όπως οι ίδιοι εκθέ­τουν στο δικόγραφο της αγωγής τους, αλλά και στις προτάσεις που κατέθεσαν στο Δικαστήριο αυτό, ως ιχθυολόγοι στο ιχθυ­οτροφείο στρειδιών εκμεταλλεύσεως της εναγομένης, όπου γινόταν εκτροφή στρειδιών και ακολουθούσε η διαλογή τους, η συσκευασία τους σε δίχτυα και η περαιτέρω προώθησή τους στην αγορά προς κατανάλωση, έπρεπε να είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο υγείας, αφού οι χώροι εκτροφής στρειδιών και οι εγκαταστάσεις διαλογής και συσκευασίας αυτών σε δίχτυα, παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον, αφού πρόκειται για μέσα παραγωγής, επεξεργασίας, βιομηχανοποιήσεως, εμπο­ρίας, διακινήσεως, αποθηκεύσεως, συντηρήσεως, πωλήσεως και καταναλώσεως τροφίμων, που δύνανται να επηρεάσουν δυσμενώς τη δημόσια υγεία. Ειδικότερα, κατά την κρίση του Δικαστηρίου αυτού, η υπ’ αριθ. ΑΙΒ/8577/1983 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Προνοίας (ΦΕΚ Β 526/8.9.1983) και η απορρέουσα απ’ αυτήν υποχρέωση για την έκδοση βιβλια­ρίου υγείας, δεν αφορά μόνον όσους απασχολούνται στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως εσφαλμένα διατείνονται σι εφεσίβλητοι, αλλά σε κάθε χώρο που παρου­σιάζει υγειονομικό ενδιαφέρον, εφόσον παράγει, επεξεργά­ζεται, βιομηχανοποιεί, αποθηκεύει, συντηρεί, πωλεί και δια­θέτει προς το καταναλωτικό κοινό τρόφιμα, όπως στρείδια, τα οποία μετά τη διαλογή τους και την συσκευασία τους σε δίχτυα, διατίθενται άμεσα στο καταναλωτικό κοινό. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου ενισχύεται και από το προσκομισθέν από την εκκαλούσα από 29.5.2012 έγγραφο του Τμήματος Υγειονομικών Κανονισμών της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγιει­νής του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στο οποίο η ως άνω Υπηρεσία -σε απάντηση έγγραφου ερωτή­ματος που απηύθυνε η εκκαλούσα προς τις αρμόδιες υγειο­νομικές υπηρεσίες στο οποίο, αφού εξέθεσε ότι διατηρεί εται­ρία παραγωγής ιχθύων και στρειδιών ιχθυοκαλλιέργειας στο θαλάσσιο χώρο στην Περιοχή Ιχθυόσκαλας Πρέβεζας και συσκευαστήριο αυτών στη Βιομηχανική Περιοχή Πρέβεζας σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της, έθεσε το ερώτημα εάν σύμφωνα με την με αριθμό Υγ/ΓΠ/οικ 35797/11.4.2012 υγειονομική διά­ταξη, οι ιχθυλόγοι τους οποίους απασχολεί στην ιχθυόσκαλα, στην εκτροφή στρειδιών και σι οποίοι έρχονται σε επαφή με τα στρείδια σε όλη της φάση της εκτροφής τους (τοποθέ­τηση γόνου, παρακολούθηση ανάπτυξης, εκτροφή) αλλά και σε διαδικασίες διαλογής, καθαρισμού, φόρτωσης, αλίευση, συσκευασίας σε δίχτυα 5 έως 20 κιλών, μετακίνησης, μετα­φοράς στα ψυγεία του συσκευαστηρίου κ.λπ. και εισέρχονται στο συσκευαστήριο για την παράδοση των αλιευμάτων, πρέ­πει να είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο υγείας (πιστοποιητικό υγείας) και εάν εμπίπτουν στην έννοια του «χειριστή Τροφί­μων»- αναφέρει ότι «χειριστής Τροφίμων, σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων, είναι το άτομο που απευθείας χειρίζεται συσκευασμένα ή μη συσκευασμένα τρόφιμα, εξοπλισμό και εργαλεία για τρόφιμα ή επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα και ως εκ τούτου πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις υγιεινής». Κατ’ ακολουθίαν όλων αυτών και ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι στην κρινόμενη περίπτωση τυγχάνει εφαρμογής η υπ’ αριθ. ΑΙΒ/8577/1983 απόφαση του Υπουργού Υγείας και Προνοίας (ΦΕΚ Β 526/8.9.1983) και όχι η υπ’ αριθ. ΥΑ ΥΙγ/ΓΠ/οικ. 96967/2012 (ΦΕΚ Β 2718/8.10.2012 με έναρξη ισχύος από 24.10.2012), ζήτημα για το οποίο ερί­ζουν οι αντίδικοι, το Δικαστήριο άγεται στην ασφαλή κρίση ότι τα εκτροφεία στρειδιών και τα συσκευαστήρια αυτών, και υπό το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς, θεωρούνται χώροι και εγκαταστάσεις, που παρουσίαζαν υγειονομικό ενδιαφέρον, όπως αναλυτικά περιγράφονται στο άρθρο 2 §§ 3 και 14 της παραπάνω υγειονομικής διάταξης και συνεπώς οι εργαζόμε­νοι σ’ αυτά υποχρεούνται να είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο υγείας. Έτσι, σύμφωνα με τα παραπάνω πραγματικά περι­στατικά, σε συνδυασμό με τις σκέψεις που διατυπώθηκαν στη μείζονα πρόταση της αποφάσεως, οι συμβάσεις εργα­σίας των εναγόντων ήταν άκυρες και ίσχυαν ως απλές σχέ­σεις εργασίας. Συνεπώς, η κρινόμενη αγωγή, όσον αφορά την επιδίκαση των αιτηθέντων κονδυλίων, κατά την ιστορική και νομική της βάση η οποία στηριζόταν μόνον σε έγκυρη σύμ­βαση εργασίας (και όχι στις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού), πρέπει ν’ απορριφθεί ως νόμω αβάσιμη και όχι ως αόριστη, όπως εσφαλμένα δέχθηκε το πρωτοβάθμιο δικα­στήριο, δεκτού γενόμενου του σχετικού λόγου της εφέσεως ως κατ’ ουσίαν βάσιμου.

Παρατηρήσεις

Ι. Με βιβλιάριο υγείας πρέπει να εφοδιάζονται μόνον εκείνοι οι εργαζόμενοι που απασχολούνται στην παρασκευή, συσκευασία και προετοιμασία των τροφίμων και ποτών για τη διάθεσή τους στην κατανάλωση ή παρέχουν υπηρεσίες προς το κοινό, οι οποίες προϋποθέτουν ή συνεπάγονται άμεση επαφή με τον καταναλωτή των τροφίμων ή των ποτών ή με το χρήση των υπηρεσιών. Όχι και όσοι απασχολούνται σε καταστήματα που διαθέτουν στο κοινό τυποποιημένα προϊόντα (σε κλειστή συσκευ­ασία) (πάγια νομολογία, βλ. ενδ. ΑΠ 1113/2013 ΔΕΝ 69(2013). 1363 (Εισηγ.: Νικ Πάσσος), ΑΠ 1413/2009 ΔΕΝ 66(2010). 13 = ΕλλΔνη 51(2010). 86 = ΧρΙΔ 2011. 69 (Εισηγ.: Ν. Πάσσος), ΑΠ 65/2009 ΧρΙΔ 2009. 754 = ΕΕργΔ 69(2010). 109 = ΕλλΔνη 50(2009). 1393 (Εισηγ.: Π. Κομνηνάκης), με αναλυτικές παρατηρήσεις Στυ­λιανού Βλαστού, ΑΠ 1098/2003 ΕλλΔνη 46(2005). 125 (Εισηγ.: θ. Αποστολόπουλος), βλ. και Μελέτη X. Γκούτου, «Βιβλιάριο υγείας και ακυρότητα της συμβάσεως», ΔΕΝ 68(2012). 177), αφού τότε μόνο υπάρχει κίνδυνος να μεταδοθούν στον χρήστη των υπηρε­σιών τα νοσήματα από τα οποία πάσχουν οι εκεί απασχολούμενοι ή τα μικρόβια, οι ιοί και τα παρά­σιτα των οποίων είναι φορείς (ΑΠ 709/2008 ΕΕργΔ 69(2010). 582 (Εισηγ.: Σπ. Ζιάκας)). Ειδικότερα, έχει κριθεί ότι απαιτείται η κατοχή βιβλιαρίου υγείας στις ακόλουθες βασικές και συνηθέστερα εμφανιζό­μενες στη δικαστηριακή πρακτική περιπτώσεις: α) Εργάτρια που απασχολείτο σε εργαστήριο (βιοτε­χνία) παραγωγής σφολιάτας, στην οποία παρα­σκευαζόταν βασικό προϊόν (έστω και για την περαι­τέρω) παρασκευή προϊόντων πίτας, η οποία ερχό­ταν κατά τη διάρκεια της παρασκευής του εν λόγω προϊόντος σε άμεση επαφή με τα απαιτούμενα προς παρασκευή της σφολιάτας υλικά, ακόμη και αν αφενός μεν δεν ερχόταν σε άμεση επαφή με το καταναλωτικό κοινό και αφετέρου εμφιλοχωρούσε ψήσιμο του ως άνω προϊόντος πριν από την κατανάλωση του (ΑΠ 735/2003 ΕΕργΔ 64(2005). 37 (Εισηγ.: Δημ. Παπαμήτσος)), β) ο απασχολούμενος με το πλύσιμο των μαγειρικών σκευών (λαντζέρης), στα οποία τοποθετούνται τα τρόφιμα, τα φαγητά και τα ποτά (ΑΠ 807/2008 ΕΕργΔ 68(2009). 309 (Εισηγ.: Αλεξ. Νικάκης)) γ) ο βοηθός ζαχαροπλάστη (ΕφΙωαν 419/2005 ΝοΒ 54(2006). 1534 (Εισηγ.: Λάμπρος Καρέ- λος), με παρατηρήσεις Αντ. Ταμπάκη), δ) το κυρίως ξενοδοχειακό προσωπικό ή οι βοηθοί και οι μαθη- τευόμενοι σε ξενοδοχεία (βλ. τις λίαν ενδιαφέρου­σες παραδοχές στη ΜΠρΗρακλείου 191/2010 ΕΕργΔ 69(2010). 1171 (Πρόεδρος: Κων. Ρόκος))

ΙΙ. Αντιθέτως, έχει κριθεί (ενδεικτικά) ότι δεν έχουν υποχρέωση κατοχής βιβλιαρίου υγείας: α) Ο προσληφθείς ως υπάλληλος σε επιχείρηση ειδών ζαχαροπλαστικής, διαθέτουσας κατάστημα-εργα- στήριο ζαχαροπλαστικής και μπουγάτσας, προκειμένου να απασχοληθεί ως διανομέας ειδών ζαχα­ροπλαστικής του καταστήματος σε κυλικεία πλοίων, εργοστασίων και επιχειρήσεων, καθώς και σε ιδιώ­τες και ως μεταφορέας προμηθειών, του οποίου η εργασία συνίστατο στη μεταφορά και παράδοση αφενός μεν μη αναλώσιμων ειδών, αφετέρου δε αναλώσιμων ειδών ζαχαροπλαστικής, τα οποία παραλάμβανε και παρέδιδε στους παραλήπτες κλειστά και συσκευασμένα από άλλους υπαλλή­λους της επιχειρήσεως, χωρίς ο ίδιος να έρχεται σε άμεση επαφή με τα είδη αυτά και το κοινό (ΑΠ 709/2008 ό.π.), β) οι μουσικοί, τραγουδιστές κλπ. των επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, οι οποίοι δεν έρχονται σε άμεση επαφή του με τον καταναλωτή του τροφίμου ή του ποτού ή με το χρή­στη των υπηρεσιών (ΕφΠειρ 320/2003 ΔΕΕ 2003. 1359 (Εισηγ: Εί>γ. Προγάκη)), γ) οι ανήκοντες στο ­προσωπικό της διευθύνσεως, γραφείων και διαχει- ρίσεως των ξενοδοχείων, οι ανήκοντες στο τεχνικό προσωπικό και οι νυχτοφύλακες αυτών (ΜΠρΗρακλ 191/2010 ό.π.).

ΙΙΙ. Κατ’ ακολουθίαν, ορθώς και με πλήρεις αιτιολο­γίες έκρινε η σχολιαζόμενη απόφαση ότι οι ιχθυολό­γοι, τους οποίους απασχολούσε στην επίδικη υπό­θεση η εργοδότρια εταιρεία στην ιχθυόσκαλα, στην εκτροφή στρειδιών και οι οποίοι: α) έρχονταν σε επαφή με τα στρείδια σε όλη τη φάση της εκτροφής τους (τοποθέτηση γόνου, παρακολούθηση ανάπτυ­ξης, εκτροφή), αλλά και β) σε διαδικασίες διαλογής, καθαρισμού, φόρτωσης, αλίευσης, συσκευασίας σε δίχτυα 5 έως 20 κιλών, μετακίνησης, μεταφοράς στα ψυγεία του συσκευαστηρίου κ,λπ. και γ) εισέρχονταν στο συσκευαστήριο για την παράδοση των αλιευ­μάτων, όφειλαν να είναι εφοδιασμένοι με βιβλιάριο υγείας (πιστοποιητικό υγείας).

Ευάγγελος Στασινόπουλος

Πρωτόδικης Αθηνών

Η άποψή μας: Η συγκεκριμένη εταιρία δραστηριοποιείται στην ιχθυοκαλλιέργεια και συσκευασία ιχθύων παραγωγής μας και παραγωγής τρίτων.

Σύμφωνα με την υγιειονομική νομοθεσία, βιβλιάριο υγείας πρέπει να έχει όποιος συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία.

Ο ορισμός της παραγωγικής διαδικασίας ορίζεται από την ΕΚ 178/2002 ως εξής: «Στάδια παραγωγής, μεταποίησης και διανομής»: οιοδήποτε στάδιο, περιλαμβανομένης της εισαγωγής, από την πρωτογενή παραγωγή ενός τροφίμου μέχρι και την πώλησή του ή τη διάθεσή του στον τελικό καταναλωτή και, όπου συντρέχει λόγος, η
εισαγωγή, η παραγωγή, η παρασκευή, η διανομή, η πώληση και η διάθεση ζωοτροφών.

Ενώ με τον ίδιο ΕΚ ορίζεται ως «πρωτογενής παραγωγή»: η παραγωγή, εκτροφή ή ανάπτυξη πρωτογενών προϊόντων, περιλαμβανομένης της συγκομιδής, του αρμέγματος και όλων των σταδίων της ζωικής παραγωγής πριν από τη σφαγή. Περιλαμβάνει επίσης τη θήρα και την αλίευση,
καθώς και τη συγκομιδή άγριων προϊόντων.
Η εκτροφή στρειδιών, στην οποία απασχολούνταν οι ενάγοντες, γίνονταν στην θαλάσσια περιοχή έμπροσθεν της ιχθυόσκαλας Πρέβεζας και η συσκευασία αυτών, γίνονταν από τους ίδιους στις εγκαταστάσεις μας στην ΒΙΠΕ. Οι ανωτέρω με το πέρας της συσκευασίας μετέφεραν τα αλιεύματα και τα τοποθετούσαν στα ψυγεία της εταιρίας που βρίσκονται στο συσκευαστήριο στη ΒΙΠΕ, εισερχόμενοι σε αυτό. Πολύ συχνά, όταν δεν είχαν άλλη απασχόληση, απασχολούνταν και με τη συσκευασία Τσιπούρας – Λαυρακιού στο Συσκευαστήριο.

Σύμφωνα με την Υιγ/ΓΠ/οικ 35797 άρθρο 1 (ΦΕΚ 1199 τ. β’ 11.4.12): «όσοι απασχολούνται ή επιθυμούν να απασχοληθούν σε επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος ή και έχουν άμεση ή έμμεση επαφή με τα τρόφιμα, πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητικό υγείας». Άρα ακόμη και εάν δεν ήταν επιχείρηση υγειονομικού ενδιαφέροντος (που είναι), όποιο από το προσωπικό μου έρχεται σε άμεση ή έμμεση επαφή με τρόφιμα (αλιεύματα), πρέπει να είναι εφοδιασμένο με βιβλιάριο (πιστοποιητικό) υγείας.

 

Η διαφωνία με την ως άνω εισήγηση έγκειται στο εξής: Στο ίδιο άρθρο γίνεται η περιγραφή του όρου «χειριστής τροφίμων», που αφορά οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή με το τρόφιμο (στρείδι εν προκειμένω και ενάγοντες αφετέρου). Επίσης αναφέρει η Υγ διάταξη : «Απαγορεύεται ο χειρισμός των τροφίμων και η με οποιαδήποτε ιδιότητα είσοδος σε χώρους εργασίας με τρόφιμα, οποιουδήποτε προσώπου πάσχει από νόσημα ή είναι φορέας νοσήματος … Η υγεία των άμεσων χειριστών τροφίμων που εισέρχονται στους χώρους επεξεργασίας και συσκευασίας και χειρίζονται τρόφιμα ή επιβλέπουν τους χειριστές είναι ευθύνη της επιχείρησης.» Η εξασφάλιση της υγείας του προσωπικού, γίνεται με το βιβλιάριο υγείας, σε αυτή δεν αποσκοπεί και η θέσπιση της οικείας υγ διάταξης.

Με την υπ’ αριθμ πρωτ. Υιγ/ΓΠ οικ 60325 εγκύκλιο της Γεν Δνσης Δημόσιας Υγείας, αναλύεται ο ορισμός του χειριστή τροφίμων με τον οποίο εξομοιώνονται οι ενάγοντες, όπου : «χειριστής τροφίμων σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων (Codex Alimentarius), είναι το άτομο που απευθείας χειρίζεται συσκευασμένα ή μη συσκευασμένα τρόφιμα, εξοπλισμό και εργαλεία για τρόφιμα ή επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τα τρόφιμα και ως εκ τούτου πρέπει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις υγιεινής».

Για το θέμα αυτό, υπέβαλα αναλυτικό ερώτημα προς τη δνση υγείας, με την απάντηση στο οποίο, απαντήθηκε το ως άνω ερώτημά μου και από το οποίο προκύπτει η υποχρέωση όλων όσων συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό του «χειριστή τροφίμων» να είναι εφοδιασμένοι με πιστοποιητική υγείας.

Κατά συνέπεια θεωρώ ότι ο συγκεκριμένος περιορισμός και η υποχρέωση εφοδιασμού με βιβλιάριο υγείας, είναι ευρύτερη από την αναφερόμενη στο σημείωμα του Στασινόπουλου και στην διαλαμβανόμενη στην νομολογία.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ 28/9/2015